Όλοι περιμένουν τις διακοπές του Πάσχα ως ευκαιρία για ξεκούραση, ηρεμία και διακοπές από τη δύσκολη καθημερινότητα. Το πιο αυθόρμητο μέρος που διαλέγουμε για να περάσουμε αυτές τις ημέρες, είναι το χωριό, η εξοχή. Αλλά το κυριότερο είναι ότι αυτό το μέρος ταυτίζεται άμεσα με την επιστροφή στους γονείς. Είναι μία απόφαση που παίρνεται ασυναίσθητα, θα έλεγα σχεδόν αυτοματοποιημένα, χωρίς να υπάρξει σκέψη για δεύτερη επιλογή. Είναι φυσιολογικό σε κάποιο βαθμό γιατί μέσα από τις διακοπές του Πάσχα, ενισχύεται και το συναίσθημα του δεσίματος με την οικογένεια. Η επιστροφή σε αυτή ως κάλυψη του κενού που έχει δημιουργηθεί από τη φυγή του παιδιού και τη δημιουργία της δικής του οικογένειας.Οι διακοπές στο πατρικό σπίτι, ακούγονται αλλά δεν είναι καθόλου εύκολες. Και δεν εννοώ μόνο λόγω οικονομικών ή κυκλοφοριακών παραγόντων αλλά κυρίως λόγω συναισθηματικών και δυναμικών των σχέσεων μεταξύ γονέων και παιδιών.
Μπορεί κάποιος να διαπιστώσει μέσω των φίλων του, πραγματικών και διαδικτυακών, ότι η επιστροφή στο οικογενειακό τραπέζι, είναι αρεστή αλλά δεν περνάει λίγος χρόνος που οι διαφωνίες και οι εντάσεις αρχίζουν και γίνονται πραγματικότητα και μεταλλάσονται σε τσακωμούς. Η παρουσία ταυτόχρονα γονέων και παιδιών στο ίδιο τραπέζι, με την πρώτη ματιά δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει καμία άσχημη εντύπωση σε κανέναν από τους δύο. Πόσο μάλλον σε κάποιον που βρίσκεται ως παρατηρητής ή ακούει την ιστορία. Τι πιο όμορφο να σμίγει η οικογένεια κάτω από την ομπρέλλα μίας περιόδου διακοπών, γεμάτη ξενοιασιά, ανεμελιά και μακριά από την καθημερινότητα. Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να χαλάσει αυτή την ατμόσφαιρα, κάτι που προβάλλεται φανερά και στις "υπέροχες" τηλεοπτικές διαφημίσεις. Σε ένα μεγάλο τραπέζι όπου όλη η οικογένεια, και οι τρεις γενιές, κάθονται αρμονικά, με τα καθαρά τους ρούχα και το όμορφο τραπεζομάντηλο, απολαμβάνουν ένα λουκούλειο γεύμα, που επιμελήθηκε χωρίς κόπο η μητέρα. Το κλίμα συνεχίζει και είναι τόσο άνετο, ώστε κανείς να μην ενοχληθεί από τα παιδιά που λερώθηκαν ενώ τρώνε. Το χαμόγελο συνεχίζει και παραμένει.
Ανέφερα ότι τα παιδιά επιστρέφουν στο χωριό, για να περάσουν τις διακοπές του Πάσχα με τους γονείς τους. Πολλές φορές τα παιδιά έχουν κάνει και εκείνα παιδιά, άρα είναι γονείς και οι ίδιοι και έτσι οι τρεις γενιές συνυπάρχουν για μερικές μέρες στο ίδιο περιβάλλον. Ένα περιβάλλον που δεν έχει αλλάξει και πολύ απο τα παιδικά χρόνια. Οι όροι και οι κανόνες έχουν τεθεί εδώ και πολύ καιρό και δεν υπάρχει περίπτωση να διαφοροποιηθούν. Οι σχέσεις μεταξύ παιδιών και γονέων σίγουρα δεν έχουν αλλάξει στο ελάχιστο. Η διαδραστικότητα ανάμεσα στους ηλικιωμένους γονείς και στα παιδιά, παραμένει για τους πρώτους καθηλωμένη στα παιδικά χρόνια. Τότε που οι γονείς είχαν τον έλεγχο και την εξουσία για να αναθρέψουν τα παιδιά. Η εξουσία με τον καιρό απωλέσθηκε τυπικά, τα παιδιά μεγάλωσαν και έφυγαν από το σπίτι δημιουργώντας δικές τους οικογένειες. Στα μάτια όμως των γονέων θα παραμένουν στην ίδια ηλικία που τα σκέφτονται, ο κάθε γονιός για το δικό του λόγο, και έτσι η συμπεριφορά τους θα είναι αντίστοιχη. Δεν αναφέρομαι μόνο σε συμπεριφοριστικές πρακτικές αλλά σε βασικότερες που ενεργούν υποσυνείδητα.
Τα διπλά μηνύματα.
Σε τέτοιες περιόδους, τα διπλά μηνύματα των γονέων προς τα παιδιά είναι απίστευτη τροφή για ένα ψυχολόγο να τα παρατηρεί και αρκετά επώδυνο για τα παιδιά να τα δέχονται. Αποτελούν αφορμή για ένταση και θυμό. Το σημαντικότερο διπλό μήνυμα είναι η ισχυροποίηση και το απόλυτο του συναισθήματος της αγάπης για τη μητέρα. Την ίδια στιγμή που αναφέρει στον γιο ότι "θέλει να τον δει παντρεμένο και με μία καλή νύφη", την ίδια στιγμή μιλάει για την υπέρτατη αγάπη που έχει στο γιο της και ότι δεν θα βρεθεί καμία γυναίκα να τον αγαπήσει όπως αυτή. Πως γίνεται να μην μπερδευτεί ο γιος μετά ακούγοντας αυτό το διπλό μήνυμα. Πήγαινε να βρεις γυναίκα, αλλά να ξέρεις ότι δεν θα σε αγαπάει όσο εγώ. Αδιέξοδο.
Αντίστοιχο είναι και το γονεϊκό θέμα. Οι γονείς πιστεύουν ότι οι ίδιοι επειδή γέννησαν τα παιδιά, δικαιωματικά έχουν τα αλάθητο και γνωρίζουν καλύτερα πως αναθρέφεται ένα παιδί. Αφού γέννησαν και ανέθρεψαν το παιδί που είναι μπροστά τους και εκείνο έγινε ικανό να δημιουργήσει οικογένεια και να κάνει και το ίδιο παιδιά, γνωρίζουν καλύτερα. Πέτυχαν το στόχο τους. Το διπλό μήνυμα έρχεται και παίρνει και εδώ θέση. Έχεις κάνει οικογένεια, παιδιά και τα καταφέρνεις πολύ καλά. Στο αναγνωρίζει η οικογένεια αλλά με το παραμικρό οι δικοί σου γονείς θα μπουν μπροστά και θα σε συμβουλέψουν να πράξεις διαφορετικά για το παιδί σου. Ο τρόπος που θα συμβουλέψουν το παιδί σου, ξεφεύγει από τη νουθεσία και καταλήγει σε εξουσία που οδηγεί στην ακύρωσή σου ως γονέας. Εσύ δεν ξέρεις να προστατέψεις το παιδί, στην ουσία δεν είσαι ικανός για γονέας, αυτό το μήνυμα εισπράττεις υποσυνείδητα. Τη μία στιγμή αναγνωρίζεσαι ως γονέας και την άλλη σου παίρνει το δικαίωμα ο ίδιος ο γονέας που πριν λίγο στο είχε δώσει. Αδιέξοδο νο2.
Αυτά είναι απλά παραδείγματα, σκηνές από τη πραγματικότητα των γιορτινών ημερών του Πάσχα. Υπάρχουν τόσα άλλα σκηνικά που αν μπει κάποιος ως παρατηρητής, σίγουρα θα διαπιστώσει. Οι γονείς στην προσπάθειά τους να φροντίσουν και να προστατεύσουν δεν έχουν καταφέρει να μεγαλώσουν οι ίδιοι. Παραμένουν στάσιμοι στην ανάγκη τους να αποτελούν το φράχτη γύρω από τα παιδιά. Για αυτόν ακριβώς το λόγο και συμπεριφέρονται στα ενήλικα παιδιά τους, όπως τους συμπεριφέρονταν στην παιδική τους ηλικία. Αν συμπεριφέρονται στο παιδί σαν 15χρονο και εκείνο γνωρίζει την αξία και την πορεία του, θα εναντιωθεί και θα θυμώσει. Αντιθέτως , αν του φέρονται ως 15χρονο, θα το αποδεχτεί και θα παραμείνει πάντα κάτω από αυτή τη σκέπη.
Το ξεπέρασμα της αδικίας.
Η αδικία που διαπράττεται εις βάρος των παιδιών είναι μεγάλη. Οι γονείς δεν βλέπουν την αλλαγή στα παιδιά και συνεχίζουν να τους συμπεριφέρονται ως παιδάκια. Τα ίδια μέσα σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα δεν μπορούν να πείσουν τους γονείς τους για το προχώρημα τους, αυτό είναι κάτι που χτίζεται και πρέπει να το εμπιστευτούν οι γονείς για να το αποδεχτούν. Άρα τα ενήλικα παιδιά θυμώνουν, ξεσπάνε, χαλάνε το κλίμα των γιορτών και χαρακτηρίζονται ως υπεύθυνα για τις άσχημες διακοπές. Στιγματίζονται και όλοι θυμούνται τους τσακωμούς και όχι τις όμορφες στιγμές, είναι και αυτό μία ανθρώπινη κακιά συνήθεια. Αν όμως, τα παιδιά αναγνωρίσουν και κατανοήσουν την κατάσταση, όχι την περίσταση, και επιλέξουν να δεχτούν τους γονείς τους για αυτό που είναι, θα υπάρξει μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση.
Το προχώρημα των παιδιών αντικατοπτρίζεται μέσα από τις δικές τους ενέργειες. Μέσα από τη δική τους ασφάλεια. Μπορεί στο τραπέζι ο πατέρας να μέμφεται τον γιο γιατί δεν ακολούθησε την οικογενειακή επιχείρηση και μπορεί η μητέρα να προστάζει το μικρό παιδί παρακάμπτοντας την κόρη-μητέρα. Αυτό ενδεχομένως να παρομοιαστεί με κρίση ταυτότητας για τα ενήλικα παιδιά και το δέσιμο της οικογένειας γύρω από το τραπέζι να έχει μόνο τυπικό χαρακτήρα. Στην ουσία πρόκειται για μία πλήρη αποτύπωση των δυσλειτουργικών δυναμικών της οικογένειας. Τα παιδιά ως ενήλικα πλέον, δεν αντέχουν να τους θυμίζουν ότι ήταν κάποτε παιδιά και ότι η ανεξαρτησία τους πηγάζει ακόμα από τους γονείς τους.
Η δική τους ασφάλεια θα είναι ο παρανομαστής για να φέρουν την ισορροπία στο οικογενειακό κλίμα. Κάθε φορά που έρχομαι αντιμέτωπος με αυτό το θέμα, θυμάμαι ένα πρόβλημα των μαθηματικών του δημοτικού. Αυτό το πρόβλημα, μέσω ενός περίεργου συλλογισμού ομολογώ, σε καλούσε να βρεις πόσο είναι το χρέος που έχει κάποιος στη μητέρα του για τη φροντίδα που είχε επιδείξει στην ανατροφή του παιδιού αλλά και για τις πρακτικές δουλειές του σπιτιού. Το χρέος έβγαινε ένα αστρονομικό ποσό που φυσικά δεν μπορούσε να καλυφθεί τότε, πόσο μάλλον στο σήμερα. Το σημαντικό εδώ δεν είναι να εξοφλήσουμε το χρέος, ούτε να το προσπαθήσουμε, γιατί αυτό θα σημαίνει και τερματισμό στη σχέση. Σε ξόφλησα, φεύγω. Η καλύτερη αντίδραση εδώ, είναι η αποδοχή. Η αποδοχή των γονέων μας για αυτό που είναι. Εκείνοι δεν μπορούν να το συνειδητοποιήσουν, εμείς όμως μπορούμε. Το προχώρημά μας είναι η καλύτερη εξόφληση του χρέους για εκείνους. Και θα τους το ξεπληρώνουμε καθημερινά και συνέχεια φροντίζοντας τον εαυτό μας και τα εγγόνια τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου